چسب های اقتصادی صنعت چوب را بشناسید

 چسبهای طبیعی

 چسبها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم میشوند: چسبهای طبیعی نیز به دو دسته آلی و معدنی تقسیم میشوند. همچنین چسبهای طبیعی آلی به دو دسته حیوانی و گیاهی تقسیم میشوند. چسبهای طبیعی آلی حیوانی به چهار دسته سریشم معمولی، سریشم ماهی، آلبومین خون و کازئین تقسیم میشوند. چسبهای طبیعی آلی گیاهی به سه دسته نشاسته، چسب سویا، چسب شیرابهای یا صمغی تقسیم میشود. چسبهای مصنوعی نیز به دو دسته گرمانرم و گرماسخت تقسیم می- شوند .

پارامترهای مهم در چسبهای حیوانی به شرح ذیل است: 1)حالت ژلاتینی داشته باشند. 2) امکان مصرف دوباره را داشته باشند. 3)چسب های حیوانی زمانیکه سرد میشوند مقاومت به میخ خوری خوبی دارند اما این ویژگی زمانی محقق خواهد شد که کامالً خشک شوند.چسبهای حیوانی بعلت داشتن چندین نقطه ضعف با چسبهای دیگر در قسمت اعظم صنایع چوب جایگزین شدند که این نقاط ضعف عبارتند از: الف)مقاومت کم در برابر رطوبت و تخریب به وسیله قارچها و کپک ها.  ب)نیاز به حرارت مناسب برای سازگاری با محیط . پ) گران قیمت بودن آنها. ت)محدودیت استفاده از آنها در محیطهای خشک

چسبهای طبیعی آلی گیاهی بر پایه نشاسته:اجزای اصلی این نوع چسبها نشاسته میباشد که ممکن است از انواع گیاهان مانند: ذرت، سیبزمینی، برنج و غیره بدست آمده باشد. هر چند چسبهای نشاستهای هنوز هم در ایالات متحده بکار برده میشوند اما در صنایع چوب کمتر مورد مصرف قرار میگیرند. از اهمیت ویژه آنها، جایگزین کردن آنها با چسبهای اوره فرمالدئیدجهت چسب زنی محصولاتی که مصارف داخلی نظیر انواع مبلمان و تخته لایی مصرفی از نوع پهن برگان دارند استفاده میشود. چسبهای گیاهی بطور متداول در شکلهای پودری فروخته میشوند که بایستی با آب مخلوط شوند. سایر مواد شیمیایی از قبیل سولفات آلومینیوم برای بهبود خواص به آنها افزوده میشود. چسب های گیاهی نسبتاً ارزان قیمت بوده و مدت زمان نگهداری بالایی دارند. این نوع چسبها برای چسباندن چوب مناسب هستند ولی باید حدود یک شبانه روز درون گیره قرار گیرند.چسبهای گیاهی بطور گسترده در جنگ جهانی اول بصورت چسب روکش زنی مصرف می شدند.

به دلیل اینکه مقاومت اتصال چسب نشاسته در اثر بزرگ شدن اندازه مولکول زیاد میشود، بنابراین در چسب نشاسته مورد مصرف در چسباندن چوب، مولکول ها به مقدار کمتری در مقایسه با چسب نشاسته برای آهارزنی پارچه هیدرولیز می شوند. این چسبها دارای گرانروی زیادی هستند و از طریق حرارت دادن مخلوط چسب و افزودن قلیا میتوان مولکولهای بزرگ با گرانروی قابل پخش در آب تولید کرد. با وجودی که مصرف چسب نشاسته به دلیل عرضه چسبهای مصنوعی کاهش یافته است ولی هنوز هم در اتصال لبه به لبه الوار در لایه میانی و روکشهای کاغذی از آن استفاده میشود. چسب های نشاسته دارای معایبی از جمله: عدم مقاومت به رطوبت، ایجاد لکه در انواع گونههای چوبی روکش شده، تخریب بوسیله میکروارگانیسمها، چسبهای طبیعی آلی بر پایه پروتئین هستند.

چسب سویا: این نوع چسبها بر اساس پروتئین اصلی گیاهان تولید شده که شامل آرد سویا و یا هر پروتئین گیاهی ایزوله شده می باشد. چسب سویا خواص و ویژگیهایی مشابه با چسب کازئین دارد ولی مقاوم به آب نیست. پروتئین سویا فراوان، ارزان و به راحتی در دسترس است. چسبهای پروتئین سویا به طور گسترده در سالهای 1960-1930 به عنوان چسب چوب مورد استفاده قرار میگرفت و جایگزین چسبهای بر پایه فرمالدهید شدند. اما به دلیل قدرت چسبندگی نسبتا پایین و ایجاد باندهای ضعیفتر از باندهای چسبهای بر پایه فرمالدهید و همچنین مقاومت کم در برابر آب امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. میتوان با استفاده ازپروتئین چسبهای دریایی مقاومت به آب این چسبها را بالا برد و چسب سویا را قوی کرد. میتوان چسب سویا را با انیدرید مالئیک و پلی اتیلن نیز اصلاح و چسب مقاوم در برابر آب تولید کرد.از رزینهای طبیعی برای تولید چسبهای حساس به فشار، الاستومرها و کامپوزیتهای تقویت شده با الیاف سنتزی و طبیعی استفاده میشود. بیشترین روغنی که برای ساخت کامپوزیتهای با دوام و مقاوم مصرف میشود، روغن سویا است.

چسب کازئین: چسبهای کازئین مقاومت خوبی به رطوبت داشته و تا زمانیکه در برابر رطوبت قرار میگیرند مدت زمان نگهداریشان بیشتر خواهد شد. در چسب کازئین، برای رسیدن به دوام حداکثر باید دلمه کازئین با استفاده از هیدروکسید سدیم به حالت محلول درآمده و سپس به کازئینات سدیم تبدیل شده و نهایتا در خط چسب به کازئینات کلسیم تبدیل شود. ولی پودری که فروخته میشود حاوی هیدروکسید سدیم نیست؛ زیرا آن را بسیار آب دوست و ناپایدار میکند. 

در زمان مصرف برای آماده سازی کازئین به عنوان چسب چوب، به میزان دو برابر وزن مخلوط چسب آب به آن اضافه میکنند. مقدار مصرف در حدود 811 تا611 گرم بر هر متر مربع خط چسب است. بنابراین چوب باید در فرآیند سخت شدن مقادیر قابل ملاحظه ای آب جذب کند.معایب این چسب عبارت است از: قابلیت حل شدن با آب، مدت زمان نگهداری کم، کند کننده ابزارهای صنایع چوب، ایجاد لکه در چوبهای تانندار (اسید تانیک)، تخریب بوسیله قارچها و کپکها، گران قیمت بودن آنها.

قبل از اینکه چسبهای پایه رزین مصنوعی یا سنتزی به عرضه ظهور بیایند، چسبهای کازئین مهمترین چسب در برابر رطوبت شمرده میشد. این چسبها نسبت به چسبهای حیوانی و سویا برترند. چسبهای کازئین را میتوان با روشهای مختلف افزودن، حذف کردن و یا جایگزین کردن تعدادی از ترکیبهای شیمیایی آن تغییر داد. این تغییرات شامل تغییر گرانروی، زمان گیرایی، رنگی کردن، مقاومت در برابر آب و مقاومت در برابر عوامل بیولوژیکی است. یکی از کاربردهای متداول چسبهای کازئین با فرمول بندی برتر، استفاده از آن در ساخت تخته لایی و قوسهای چوبی است. با توجه به اینکه این چسبها قادر به تحمل تغییرات درجه حرارت و سطوح ناهموار هستند بنابراین برای مونتاژکاری در محل خیلی مناسب هستند. چسبهای مصنوعی در پانلهای چوبی مانند مبلمان، کفپوش، MDF، به دلیل نشت گاز فرمالدهید موجود در چسب و سمی بودن آن با مشکالت فراوانی مواجه است. در دهه گذشته استفاده از محصولات چوبی در حدود 36 درصد در منازل و ساختمانها افزایش یافته و با توجه به مشکلات فرمالدهید و خطرات آن برای سلامتی انسان بررسی هایی برای اصلاح این چسبها صورت گرفته است. تهیه چسب تانن به عنوان چسب چوب از سال 1311 برای اتصاالت داخلی و خارجی و ساخت محصولاتی مانند تخته خرده و تخته سه الیه رواج یافت. تانن از نظر اقتصادی و شیمیایی جایگزین مناسبی برای چسب های بر پایه فرمالدهید به حساب میآید. چسب تانن از نظر کاربردی میتواند جایگزین اکثر چسبهای مصنوعی مانند اوره، فنل، رزورسینول فرمالدهید و ایزوسیانات می باشد.

 تاننها موارد استفاده فراوانی دارند: به عنوان مواد ضد خوردگی در صنایع فولاد و ساختمانسازی، به عنوان چسب چوب در تولید پانلهای چوبی، اضافه کردن به نفت برای محافظت از فولاد در حین حمل و نقل و ذخیره سازی، همچنین میتوان تانن را به عنوان یک ماده اصالحگر به چسبهای اوره، فنل و مالمین فرمالدهید اضافه کرد و خواص آنها را بهبود بخشید

چسبهای مصنوعی

چسبهای مصنوعی: چسبهای مصنوعی مانند چسبهای طبیعی، محصول ساخت دست بشریت هستند که از نظر ویژگیهای فیزیکی برای استفاده در صنایع چوب مناسب میباشند. این نوع چسبها در مقایسه با چسبهای طبیعی که مقاومت کمتری به رطوبت دارند، از مقاومت خوبی در برابر رطوبت و آب برخوردارند و میتوانند طی چندین بار غوطه وری در آب باز هم مقاومت خود را حفظ کنند. رزینهای مصنوعی طی سالهای 1381میلادی، معرفی شدند اما گسترش و اغلب مصرف آنها بعد از جنگ جهانی دوم بود و امروزه هنوز هم مصرف گستردهای دارند.

چسبهای مصنوعی به دو گروه بزرگ چسبهای ترموست و چسبهای ترموپلاست تفکیک میشوند: چسبهای ترموست به یک واکنش پلیمریزاسیون کندانسه شده وابسته هستند که آب حذف شده است. در طی واکنش پیوند عرضی، چسبها دچار تغییر فیزیکی و شیمیایی برگشت ناپذیر میشوند که قابلیت حل شدن را ندارند. واکنش آنها ممکن است بوسیله برخی مواد شیمیایی یا حرارت و یا ترکیبی از هر دو اتفاق بیفتد. در این گروه، چسبهای اوره فرمالدئید ،ملامین فرمالدئید ، فنل فرمالدئید ، رزورسینول فرمالدئید ، فنل- رزورسینول فرمالدئید و ترکیبی از آنها جای میگیرند. همه این نوع رزینها با فرمالدئید بعنوان یک ماده اولیه متداول مورد استفاده قرار میگیرند.

 فنل فرمالدئید از نخستین رزینهای مصنوعی گسترش یافتهای هستند که اولین بار توسط دکتر لئوبکلند در سال 1313میلادی کشف شد. پس از مدت زمان کمی رزینهای اوره فرمالدئید، مالمین فرمالدئید و رزورسینول فرمالدئید نیز کشف شدند.

اوره فرمالدئید: گسترده ترین رزین گرماسخت مصرفی در صنایع چوب میباشد. آنها بطور گسترده برای تولید تخته لایی و تخته خرده چوب مصرفی در داخل ساختمان استفاده میشوند. جهت تهیه این رزین نسبت مولی فرمالدهید به اوره تقریبا دو به یک انتخاب میشود. عواملی مثل نسبت مولی اوره به فرمالدهید، درجه حرارت پخت، PH محیط و میزان پیشرفت واکنش در فرایند تولید رزین تعیین کننده وزن مولکولی و ساختمانی چسب میباشد.این نوع چسبها بصورت پودری و مایع با درصد مواد جامد متفاوت عرضه میشوند که ممکن است با هاردنرها، فیلرها و اکستندرها مخلوط شوند.

رزین مالمین فرمالدئید بطور عمده برای بهبود مقاومت به رطوبت چسب اوره فرمالدئید استفاده میشوند که مقاومت آن بطور قابل توجهی بیشتر میشود اما به اندازه رزین مخلوط فنل و رزورسینول نیست. رزین مالمین فرمالدئید نسبت به رزینهای اوره فرمالدئید گران قیمت تر هستند. بنابراین مصرف مستقیم این نوع رزین برای مصارف ویژه نظیر تخته لایه ضد آب محدود است.

شما میتوانید برای مشاوره در رفع مشکلات خود و همچنین تهیه انواع چسب ها با ارسال فوری به بزرگترین مجموعه و نمایندگی چسب کشور (آل چسب ) مراجعه کنید.